భారత్, కెనడాల మధ్య పరిస్థితులు మరింత ఉధృతమవుతున్న నేపథ్యంలో, భారత్ కెనడా ప్రభుత్వంపై తీవ్ర అభ్యంతరం వ్యక్తం చేసింది. భారత హైకమిషనర్‌తో పాటు మరికొంత మంది భారతీయ రాయబారులను కెనడా ప్రభుత్వం హర్దీప్ సింగ్ నిజ్జర్ హత్యకేసు విచారణలో “ప్రాధాన్యత ఉన్న వ్యక్తుల”గా చేర్చినట్లు వార్తలు వెలుగులోకి వచ్చాయి.
కెనడాలో జరిగిన ఖలిస్తాన్ తీవ్రవాది హర్దీప్ సింగ్ నిజ్జర్ హత్య కేసు విషయంలో భారత హైకమిషనర్‌తో పాటు ఇతర రాయబారులను కెనడా ప్రభుత్వం తమ దర్యాప్తులో భాగంగా చేర్చడం పట్ల భారత్ తీవ్రంగా స్పందించింది. ఈ అంశంపై కెనడా చార్జె ద’అఫైర్స్‌ను (Charge d’Affaires) భారత విదేశాంగ మంత్రిత్వ శాఖ (MEA) విచారణ కోరింది.
కెనడా చర్యలకు భారత్ గట్టి వ్యతిరేకత
భారత విదేశాంగ మంత్రిత్వ శాఖ నేడు ఈ చర్యలను నిరసిస్తూ ఒక ప్రకటన విడుదల చేసింది. కెనడా ప్రభుత్వం తీసుకున్న నిర్ణయం “అసంబద్ధమైన ఆరోపణలు” అని పిలుస్తూ, దీని వెనుక ప్రధానంగా జస్టిన్ ట్రూడో ప్రభుత్వం యొక్క రాజకీయ ఎజెండా ఉందని ఆరోపించింది. “కెనడా ప్రభుత్వం తీసుకున్న చర్యలను గట్టిగా ఖండిస్తున్నాము. ఈ చర్యలు పూర్తిగా రాజకీయ ప్రయోజనాల కోసం మాత్రమే చేయబడ్డాయి,” అని భారత ప్రభుత్వం తమ అధికారిక ప్రకటనలో తెలిపింది.
ట్రూడో ఆరోపణలు, వివాదం ప్రస్థానం
2023 సెప్టెంబర్‌లో కెనడా ప్రధాని జస్టిన్ ట్రూడో పార్లమెంట్‌లో చేసిన ప్రసంగంలో, భారత గూఢచారులు నిజ్జర్ హత్యలో “సంబంధం ఉండవచ్చని” ఆరోపించారు. ఈ ఆరోపణలు అప్పటినుంచి భారత్, కెనడాల మధ్య సంబంధాలను దెబ్బతీశాయి. కానీ, భారత ప్రభుత్వం కెనడా తక్షణమే ఏ రకమైన సాక్ష్యాలు చూపించలేదని, తమ వాదనలు పునరుద్ధరించింది.
“జస్టిన్ ట్రూడో ఆరోపణలు చేసిన నాటి నుండి, కెనడా ప్రభుత్వం ఇప్పటి వరకు ఏ చిన్న సాక్ష్యాన్ని కూడా మాకు పంచలేదు, అయినా పలు సందర్భాల్లో మేము దీనిపై వివరణ కోరాం,” అని భారత విదేశాంగ మంత్రిత్వ శాఖ (MEA) నేడు విడుదల చేసిన ప్రకటనలో పేర్కొంది.
నిజ్జర్ హత్య నేపథ్యం
నిజ్జర్‌ను గత సంవత్సరం జూన్ 8న కెనడాలోని సరిలో ఒక సిక్స్ గుళ్లకు సమీపంలో కాల్పుల్లో చంపేశారు. నిజ్జర్ ఖలిస్తాన్ సాయుధ ఉద్యమానికి సంబంధించి కెనడాలో ఖలిస్తాన్ అడ్వకేట్‌గా చురుకుగా ఉండేవాడు. ఇతని చరిత్రను దృష్టిలో ఉంచుకుని భారత ప్రభుత్వం ఈ హత్యను తీవ్రవాద ఘటనగా భావించింది. నిజ్జర్ భారత్‌లో అనేక నేరాలకు సంబంధించి అన్వేషితుడిగా ఉన్నారు.
విశ్వసనీయ సాక్ష్యాల లేమి
భారత్, కెనడా మధ్య తాజా వివాదానికి ప్రధాన కారణం కెనడా ప్రభుత్వం సరైన సాక్ష్యాలను సమర్పించలేకపోవడమే. కెనడా ప్రభుత్వ వ్యాఖ్యలు భారత్‌ను తీవ్రంగా నిరుత్సాహపరిచాయి. ఈ నేపథ్యంలో కెనడా ప్రభుత్వం ఈ కేసులో భాగస్వామ్యంగా చూపిస్తున్న భారతీయ అధికారులపై కోరికల ముసుగులో చర్యలు తీసుకుంటూ ఉంటుంది. అయితే, ఇప్పటివరకు సరైన సాక్ష్యాల లేమితో సంబంధాల పునరుద్ధరణ కష్టంగా మారింది.
ఢిల్లీ సవరణ చర్యలు
భారత విదేశాంగ మంత్రిత్వ శాఖ కెనడా చర్యలను తీవ్రంగా వ్యతిరేకించి, అంతర్జాతీయ సమాజం ముందు కెనడా చర్యలను నిలదీస్తోంది. ఈ వివాదం అంతర్జాతీయంగా కూడా విశ్లేషకుల దృష్టిలో ఉంది.