తూర్పు లడాఖ్‌లో భారత్-చైనా సరిహద్దులో సైన్యాల తాగుదూరం ప్రక్రియ మొదటి దశలో ఉందని, దీన్ని పూర్తిగా అమలు చేయడానికి కొంతకాలం పట్టుతుందని భారత విదేశాంగ మంత్రి ఎస్ జైశంకర్ ఆదివారం తెలిపారు. ముంబైలో జరిగిన ఓ మీడియా సమావేశంలో ఆయన ఈ విషయం వెల్లడించారు.
జైశంకర్ మాట్లాడుతూ, “లడాఖ్‌లోని డెప్సాంగ్, డెంచోక్ ప్రాంతాలలో చైనా సైన్యంతో విరుద్ధం తగ్గించుకోవడంలో తొలి అడుగు వేసినట్లు భారత్-చైనా సహకారంతో నిర్ణయించుకున్నాం. ఈ సైన్యాల తాగుదూరం అనేది సమరభూమిలో ఉన్న హోస్టిలిటీని తగ్గించే దిశలో ముఖ్యమైన చర్య.” అని అన్నారు.
రెండు దేశాల మధ్య జరిగిన అగ్రిమెంట్
తాజాగా భారత్-చైనా మధ్య జరిగిన చర్చల ఫలితంగా ఈనెలలోనే రెండు దేశాలు డెప్సాంగ్, డెంచోక్ ప్రాంతాలలో పెట్రోలింగ్ మరియు సైన్యాల తాగుదూరం చేయాలన్న అగ్రిమెంట్‌కు చేరుకున్నాయి. ఇది 2020లో తూర్పు లడాఖ్‌లో ప్రారంభమైన నాలుగేళ్ల సైనిక తగాదాల తరువాతి పరిణామం.
మరింత సమయం అవసరం
అయితే, ఈ చర్య పూర్తిగా అమలు కావడానికి మరింత సమయం పట్టవచ్చని జైశంకర్ పేర్కొన్నారు. “చైనా కూడా తన వైపు పూర్తి స్థాయిలో వీలైనంత త్వరగా సహకరించాల్సి ఉంది. ఈ ప్రక్రియ పూర్తయ్యే వరకు ఎలాంటి ఎస్కలేషన్ (తీవ్రత) కూడా జరగకుండా జాగ్రత్త పడతాం” అని చెప్పారు. అలాగే, 2020లో జరిగిన సంఘటనల తరువాత రెండు సైన్యాలు చాలా దగ్గరగా వచ్చాయని, ఇప్పుడు తిరిగి తమ మౌలిక స్థావరాలకు వెళ్ళాల్సి వచ్చిందని జైశంకర్ పేర్కొన్నారు.
2020 పరిస్థితులు పునరుద్ధరణ ఆశ
2020లో లడాఖ్ సరిహద్దులో ప్రారంభమైన వివాదం వల్ల రెండు దేశాల సైన్యాలు పెద్ద ఎత్తున సమీపంగా ఉండాల్సి వచ్చింది. ఈ వివాదం యొక్క క్లిష్టతను తక్కువ చేయడానికి పలు రౌండ్‌ల చర్చలు జరిగాయి. ఈ క్రమంలోనే పలు సార్లు సైన్యాల ఉపసంహరణకు ప్రయత్నాలు జరిగినప్పటికీ, కొన్ని ప్రాంతాలలో వివాదం కొనసాగింది. తాజాగా, డెప్సాంగ్ మరియు డెంచోక్ ప్రాంతాలలో సైన్యాల ఉపసంహరణ విషయంలో రెండు దేశాలు అవగాహనకు చేరుకున్నాయి.
జైశంకర్ మాట్లాడుతూ, “2020లో ఉన్న పరిస్థితులను పునరుద్ధరించడం మా లక్ష్యం. ఈ పునరుద్ధరణ ప్రక్రియకు కొంత సమయం పట్టవచ్చు. సైన్యాలు తమ స్థావరాలకు వెళ్ళే ప్రక్రియ ప్రారంభమైంది. అయితే, అది పూర్తిగా సక్రమంగా జరిగే వరకు అన్ని జాగ్రత్తలు తీసుకుంటాం” అని తెలిపారు.
మరిన్ని అడుగులు: డి ఎస్కలేషన్
సైన్యాల తాగుదూరం తరువాత మరుసటి దశలో డి ఎస్కలేషన్ (తీవ్రత తగ్గింపు) జరగాలని ప్రభుత్వం భావిస్తున్నదని జైశంకర్ అన్నారు. “చైనా కూడా ఇదే విధంగా పనిచేస్తుందన్న నమ్మకం కలిగినప్పుడే ఈ చర్యలు కొనసాగుతాయి. ప్రస్తుతం మొదటి దశ పూర్తవుతున్నది. తర్వాతి దశలో ఎలాంటి వివాదాలు లేకుండా రెండు దేశాలు పటిష్ట సంబంధాలను కొనసాగించడానికి డిప్లమాటిక్ చర్చలు కొనసాగుతాయి” అని వివరించారు.
గతంలో జరిగిన చర్చలు
గతంలో లడాఖ్‌లో సైనిక వివాదాల నేపథ్యంగా 2020లో గాల్వాన్ లోయలో జరిగిన ఘర్షణ ప్రపంచ వ్యాప్తంగా చర్చనీయాంశంగా మారింది. ఈ ఘర్షణ తరువాత, రెండు దేశాలు పలు రౌండ్‌ల చర్చలు జరిపి, కొన్ని ప్రాంతాలలో సైన్యాల తాగుదూరం జరగగా, మరికొన్ని ప్రాంతాలలో వివాదం కొనసాగింది. చర్చల ఫలితంగా కొన్ని చోట్ల ఉపసంహరణలు జరిగినా, డెప్సాంగ్ మరియు డెంచోక్ వంటి ప్రాంతాలలో ఇప్పటివరకు సైన్యాలు ఎదురుపడుతూనే ఉన్నాయి.
భద్రతా చర్యలు
భారత్-చైనా సరిహద్దులో జరిగిన ఈ సైనిక చర్యల నేపథ్యంలో భద్రతా బలగాలు తమ పూర్తి జాగ్రత్తలు తీసుకుంటున్నాయి. రెండు దేశాల మధ్య జరిగే సరిహద్దు చర్చలు మరియు సైన్యాల స్థితిగతులను నిరంతరం పర్యవేక్షించవలసిన అవసరం ఉందని సైనిక వర్గాలు పేర్కొంటున్నాయి.
ఇదే సమయంలో, లడాఖ్ ప్రాంతంలోని సరిహద్దు భద్రతను బలోపేతం చేసేందుకు భారత్ తన వైపు మౌలిక సదుపాయాలను మెరుగుపరుస్తుంది.